Umut Devrim Ersin (Tekfen İnşaat)

Romanlarınızı yazarken uzun süreli mekân araştırmaları yaptığınızı söylemiştiniz. New York’ta da yaklaşık bir sene kaldığınızı biliyoruz. Acaba “New York Seyir Defteri” kitabınızın dışında, New York ile ilgili yeni bir roman yazmayı düşünüyor musunuz. İstanbul ve Paris’ten sonra en beğendiğiniz üçüncü şehir hâlâ New York mu?

Aslında New York’ta sadece bir yıl değil, uzun yıllar yaşadım ama New York Seyir Defteri’nde yazdıklarım, o bir yılın yazılarıdır. Küçük bir kızken dünyayı gezmeyi hayal ederdim. Genç bir kız olduğumda da bulduğum burslarla dünyayı gezmeye çalıştım. İlk gittiğim ülke Norveç oldu, hemen ardından da ikinci olarak Amerika’ya gittim ve Michigan Üniversitesi’nde okudum. Ama aklım fikrim New York’taydı. Çünkü bizden önceki kuşaklarda kültür başkenti olan Paris’in yerini, benim gençlik yıllarımda New York almıştı.

New York Seyir Defteri’ni 1999 yılında New York’tayken yazmıştım ve o yıllarda New York özgür düşüncenin, özgür yayının, sanatın ve sanatçıların başkenti konumundaydı. Özellikle o yıllarda New York’ta olmak benim için çok özeldi. Günümüzde ise siyasi politikalar ve insanlara olan yaklaşımların değişmesi, ırkçılığın artması gibi sebeplerle New York kültür çeşitliliğini ve zeminini kaybetti. New Yorklu sanatçı ve yazar dostlarımla konuştuğumda, onların da bu durumdan çok üzüldüklerini görüyorum. Benim için de New York maalesef Paris gibi eski sevgilim, ama İstanbul hep kalbimin en ortasında.

Öncelikle sizi kulübe katılmaya yönlendiren nedenleri merak ediyorum. Hem sizleri tanımak, hem de Kitap Kurtları’na katılırken ne beklediğinizi öğrenmek adına ilk turumuza bu soru ile başlayalım.

Saadet Aşık

Kulüp 2015 yılında başlamış. Ben 2016 yılının Mart ayında katıldım. Kulübe katılmam kendi adıma çok iyi oldu, çünkü bu kadar çok kitap okumuyordum katılmadan önce. Benim için tetikleyici bir güç oldu. Hem arkadaşlarla bir araya gelmek hem de sorumluluk duygusuyla düzenli okumaya başlamak iyi geldi.

Ediz Sezginel

Ben kulübe ikinci toplantıdan itibaren katıldım. Kulübe katılmamda, şu an aramızda olmayan Ünal Hanım’ın biraz zorlaması etkili oldu. Kitap Kulübü’nü ilk duyduğumda çok da sıcak bakmamıştım açıkçası. Çünkü kendim kitap okuyorum zaten. Neden tekrar üstüne gidip bir gruba katılayım ki diye düşündüm. Ama bir kere katıldıktan sonra fikrim değişti. Okuduğum bir kitapta benim fark etmediğim bazı şeyleri başkalarının fark edebildiğini görmek bana farklı bakış açıları kazandırdı. Hiç okumayı düşünmediğim kitapları okumak da hoşuma gitti. Çok memnunum katıldığıma.

Azize Eran

Kulübün ilk kuruluşundan itibaren buradayım. Benim için Kitap Kulübü, düzenli kitap okumanın bir yolu. Eskiden bu kadar çok okuyamıyordum. Okuma alışkanlığımı çok etkiledi.

Kurucu üyelerden biriyim. İlk başladığı gün kulübe katıldım. Kulüp, Kurumsal İletişim Bölümü sayesinde kuruldu. Hatta ilk girenlere Zülfü Livaneli’nin Ada kitabını hediye etmişti. Normalde okumayı çok seven bir insanım. Ayda 2-3 kitap okumaya çalışıyorum. Kitap Kulübü’nün bana faydası ise dikkat etmediğim bazı şeyleri arkadaşlarımın fark edip paylaşması. Aynı kitabı okuyoruz ama hepimiz farklı şeyler görüyoruz, sonra da onun üzerinde konuşuyoruz. “Aa, ben burayı okumadım mı acaba?” diyorum içimden. Çok hoşuma gidiyor. Bu sayede çok güzel arkadaşlar, dostlar edindim. Bugün kulübümüzün dördüncü yılını kutluyoruz. Hayatıma getirdiği şeyleri düşününce bu kulübün sonsuza kadar yaşamasını istiyorum.

Mayıs ayında Tekfen Mühendislik’te çalışmaya başladım. Bu benim kulüpteki ilk toplantıya katılışım. Sistematik bir şekilde okumaya çalışıyorum. Aylık ya da yıllık belli bir hedef koyup ona göre ilerliyorum. Yılda ortalama 50 kitap okumaya çalışıyorum. Kitap okumaya ayırdığım zaman kadar kitap seçmeye de vakit ayırıyorum. Kitap Kulübü’nün varlığını duyunca ilk başta tamamen deneme amaçlı gelmeyi düşündüm, ama gönderilen kitap listesini görünce kesinlikle gelmem gerektiğini anladım. Çünkü her alandan ve her branştan, hem günlük olarak okunup insana okuma pratiği kazandıracak kitaplar hem de insanın hayatını değiştirecek, dünyaya bakış açısını değiştirecek kitaplar vardı listede. Benim de çok istediğim ama başlamaya cesaret edemediğim kitaplar vardı. Burada, arkadaşlarımın da bahsettiği gibi benim gözümden kaçan noktaları yakalayabileceğim, kitaptan daha farklı tatlar alabileceğim bir sohbet ortamı bulabileceğimi düşündüğüm için geldim. İnşallah sürekli olur.

Ülkü Fatma Dönmezer Uçanbaş

Her ayın üçüncü perşembesi toplanıyoruz, genelde Ulus’ta, Tekfen Holding’in toplantısı salonunda. Bazen arkadaşlar “Tekfen Tower’da toplanalım” diyorlar. Bazen Sigorta veya Mühendislik davet ediyor. Mekân değişebiliyor. Dori Hanımlar da güzel ikramlarda bulunuyorlar. Kitap çok kalınsa ve yetiştiremeyen arkadaşlarımız varsa, buluşmamızı erteleyip iki ayda bir toplanıyoruz.

Azize Eran

Bir ay Türk yazar, diğer ay yabancı bir yazar seçiyoruz. Sürekli Türk ya da yabancı olarak ilerlemiyoruz. Dönüşümlü yapıyoruz.

Okunacak kitabı nasıl belirliyorsunuz?

Umut Tüzün

Herkes bir öneride bulunuyor. Öneriler üzerinde uzlaşabilirsek o zaman öneri kabul ediliyor. Bazen de öneriler arasında kura ile belirliyoruz.

Sevim Bilgin

Okuma listesi konusunda önceden bir hazırlık yaptık, çünkü hem kitabı konuşmak hem de yeni kitabı seçmek çok zaman alıyor. Bazen bu listeden yardım alıyoruz. Ama yine de seçimde zorlanıyoruz.

Ülkü Fatma Dönmezer Uçanbaş

“Best seller” olan, çok yeni ya da siyasi kitapları seçmiyoruz. Daha çok modern klasikler üzerinden gidiyoruz. Öykü türünde bir kitap okuduk. Şiire girmiyoruz. Edebi romanları tercih ediyoruz.

Seçimlerinizi çeşitlendirmek adına farklı tekniklerle yazılmış ya da farklı akımları temsil eden eserleri seçmek gibi kriteriniz var mı?

Ülkü Fatma Dönmezer Uçanbaş

Böyle bir öneri gelmişti, edebiyat akımlarına göre yapalım diye, ama onu hayata geçiremedik. Ayrıca kulüp kurulurken sırayla bir kadın bir erkek yazar seçelim diye düşünmüştük, bunu da yapamadık. Belki bundan sonra yaparız.

Zafer Mavigöz

Benim bir tanınmış yazar olsun, bir de yeni yazarlardan olsun şeklinde bir önerim vardı, uygulanmadı. Yerli ve yabancıya dönüldü.

Sevim Bilgin

Geçtiğimiz ay seçtiğimiz kitap Gülseren Budaycıoğlu’nun Camdaki Kız kitabıydı. Çok popüler bir kitap. Genelde popüler kitaplar okumuyoruz ama içinden bir şeyler bulup ilk defa uzun saatler oturup sohbet ettik. Herkes bir anısını anlattı. Çok güzel bir akşam geçirdik. Çeşitlendirme açısından bence biraz daha cesaretli davranabiliriz.

Esin Durmuş

Aslında aynı kitabı bile farklı zamanlarda elime aldığımda farklı anlamlar çıkarabiliyorum. Örneğin gün batımında okurken farklı bir anlam kazanıyor, sabah serviste okurken daha farklı. İnsanın kendi içinde bile bu kadar değişirken kolektif olarak ortak bir duygu yakalamak çok zor. Ama seçimlerimizi o kadar özenle yapıyoruz ki, okunan kitap herkesi mutlu ediyor öyle ya da böyle.

Tahir Yıldız

Bence kitap okumak tamamen bireysel bir şey değil. Mekân, zaman ve kişinin olgunluk seviyesi de işin içine giriyor. Mesela mekân çok önemli bir aktör. Kitabın verimini artırmanın bir yolu. Mesela bir blogger, Viyana’ya gidip Stefan Zweig’ın kitabını yazdığı kafede okumuş. Ben de buna benzer bir şey deneyimledim. Sanki o zamana gidiyorsunuz, o yazarı karşınızda görüyorsunuz. İnanılmaz bir tecrübe. Kuyucaklı Yusuf’u gidip Balıkesir’de Kaz Dağları’nda okursanız, emin olun daha farklı şeyler hissedersiniz. Yusuf Atılgan’ın Aylak Adam’ını veya Canistan’ını gidip Manisa’da okursanız farklı bir hissiyat oluyor. Albert Camus’nün Yabancı kitabını Paris’te okuduğumda çok farklı şeyler hissettim. Bunu elimden geldiğince yapmaya çalışıyorum. Sırf bunun için gitmiyorum ama Barselona’ya gittiğimde elimde George Orwell’in Katalonya’ya Selam kitabı oluyor. Madrid’e gittiğim zaman Ortega’nın Sistem Olarak Tarih’i oluyor. Kitap, sizi içine çeken bir zaman makinesine dönüşüyor. İstanbul’un içinde Orhan Pamuk’un aynı hissiyatı yaşattığı kitapları var.

Sevim Bilgin

Katılıyorum. Mesela İhsan Oktay Anar’ın Suskunlar kitabı, Eminönü ve tarihi yarımadayı çok güzel anlatır. Okurken, Eminönü’ne hiç bu gözle bakmadım diye düşünmüştüm. Kitapta, bir köşede duran dilenciden bahsediliyordu. Dilenci o köşeyi sabitlemiş ve gelmediği zamanlar kimse kapmasın diye birini tutuyor. Eşime, “Acaba o köşede hâlâ o dilenci var mı?” diye sormuştum. Kitabı mekânlarla bağdaştırdığımız zaman kesinlikle çok daha keyifli olyor.

Ülkü Fatma Dönmezer Uçanbaş

İnsanın okuduğu zamanki ruh hali de çok önemli. Çünkü ruh halimiz algılarımızı çok değiştiriyor. Aynı kitabı stresli bir zamanda okumakla sakin bir zamanda okumak arasında dağlar kadar fark olabiliyor.

Zafer Mavigöz

Aristo’nun okumayla ilgili bir sözü var. “Romanda bir karakter yolculuğa çıkar. Yolculuk boyunca karşılaştığı olaylar kişiyi değiştirir. Şayet kitap iyiyse bizler de değişiriz” diyor. Her okumanın sonunda bizler de değişiyoruz, ama nasıl değişiyoruz o önemli.

Her kitabın her insandaki etkisi farklı olabilir. Bu da çok öznel bir şey. Sonuçta bir kitap okuduğunuzda hayallerinizde bir dünya yaratıyorsunuz ve o dünya tamamen size özgü. Ben, okuduğum bir kitabı sonra film olarak seyretmekten hiç hoşlanmıyorum, çünkü gördüğüm şeyler kafamda canlandırdığım, oluşturduğum imgelerle hiç örtüşmeyebiliyor. O zaman, sanki birisi özel alanıma müdahale etmiş gibi hissediyorum. Bir kitabı aranızda tartışırken sizin de böyle bir hisse kapıldığınız oluyor mu?

Saadet Aşık

Film konusunda ben de sizinle aynı şekilde düşünüyorum ama burada aynı hissi yaşamıyorum. Çünkü aşağı yukarı benzer şeyleri düşünmüş olduğumuzu görüyorum her seferinde. Farklı yorumlar ve tartışmalar olabiliyor ama filmi seyrederken hissettiğim o olumsuzluğu hissetmiyorum. Tam tersine daha keyifli bile olabiliyor kitabı bir başkasının gözünden görmek.

Sevim Bilgin

Açıkçası 41’inci kitapta olduğumuzu düşününce ben bile şaşırıyorum bazen. Benim için en önemli kısmı bu. Hani spora başlarsınız ama bir türlü düzenli spor yapamazsınız ya, tahmin ediyorum 41 kitabı bu kadar süre içerisinde kendi başıma okumam mümkün olmazdı. Benim için bu işin en eğlenceli kısımlarından biri de, mesela biz tartışırken kitabı bitirmeyen arkadaşlara kitabın kahramanın öldüğünü söyleyince, “Aa öyle mi?” demeleri. Filmin sonu! Bunu önceden konuştuk, hem okumayanlara bir ceza hem de teşvik olsun diye. “Okumadığımızda ne olacak?” diye soranlara, “En büyük cezanız filmin sonunu görmek olacak!” diyorum. Ama yine de o kadar vicdansız davranmıyoruz.

Ülkü Fatma Dönmezer Uçanbaş

Filmlerle kitaplar arasındaki bağlantı konusunda şunu söyleyebilirim. Kuyucaklı Yusuf’u okumuştuk. Daha sonra televizyonda tesadüfen filmine denk geldim ve izlemeye başladım. O kadar moralim bozuldu ki! Kitapla televizyonda gösterilen çok farklıydı. Dayanamadım, kapattım. George Orwell’in 1984 kitabını okuduk. Daha sonra tiyatrosunun olduğunu duyduk. Hatta kendi aramızda gidelim mi gitmeyelim mi diye yazıştık. Aynı sebeple gitmek istemedim. Kitabın hayallerimde kalmasını tercih ettim.